- ARATIO
- ARATIOapud Graecos Romavosque communiter terna. Et quidem, quae primo arabatur terra, proscindi dicebatur Latinis, νεοῦςθαι ac νεάζεςθαι Graecis: Praeeratque huic arationi Vervactor, qui proin a Flamine Cereali cum sacrum Cereti ac Telluri faciebat, inter divos agricolas primô locô invocari solebat. Vervactum enim terra est, primoarata, quasi vere actum. Cum secundo arabant, vocabant id redarare, unde Redarator invocatus; item Iterare, proprie offringere Latine, διπολεῖν Graece: unde δίπολος γῆ talis terra. Tertio cum arabant, iactô semine, boves lirare dicebantur; tunc enim tabellis additis ad vomerem, simul et satum frumentum operiebant in porcis et sulcabant fossas, quo pluvia aqua delaberetur: quqeterra τρίπολος γῆ Graecis appellata. Atque huic arationi Imporcitor Deus praefectus erat; post quem Sator sequebatur: semina quippe iaciebant post tertiam arationem. Vide de triplici hac aratione facunde ac suaviter canentem Virg. Georg. l. 1. v. 43. Ubi inter alia,Vere novô gelidum canis cum montibus humorLiquitur, et Zephyrô putris se gleba resolvit.Depressô incipiat iam tum mihi taurus aratrôIngemere. etc.Sed et quarta aratio nonnumquam adhibita, cum videl. hieme arare incipiebant, et proscindebant rerram, quam νέασιν hibernam Theophrastus vocat. Eius idem Poeta meminit dictô locô v. 47.Illa seges demum votis respondet avariAgricolae, bis quae SOlem, bis frigora sensit,Illius immensae ruperunt horrea messes.Dicere vult, illam felicissime proventuram segetem, quae quater fuerit arata, talis enim bis solem, bis frigora sentire dici potest. Qua de re plura habet Salmas. ad Solin. p. 724. et seqq. ubi totam hanc veteris Rusticationis rationem accurate exponit. Vide et hîc infra, ubi de inuntore huius Artis, aliisque quibusdam huc pertinentibus.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.